Korzystanie z Ultima Ratio nie wymaga zawarcia umowy z Sądem. O pozwach w sprawach konsumenckich przeczytaj w sekcji: Strefa konsumenta.
Standardowa treść zapisu na „Ultima Ratio” brzmi:
„Wszelkie spory wynikające z niniejszej umowy lub w związku z nią będą rozstrzygane przez „Ultima Ratio” Pierwszy Elektroniczny Sąd Polubowny przy Stowarzyszeniu Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie”.
Kontrahenci nie zawsze chcą poddawać wszystkie spory z danej umowy i w każdych warunkach pod rozstrzygnięcie sądu arbitrażowego. Dlatego prawo dopuszcza - na zasadach ogólnych - tzw. zapisy "wariantowe", "kombinowane" czy „piętrowe”. Przykłady takich zapisów znajdziesz poniżej, niemniej nie mogą one naruszać zasady równości stron - a więc na przykład upoważniać tylko jedną stronę do wytoczenia powództwa przed Ultima Ratio albo przed sądem państwowym (art. 1161 §2 Kpc).
Przykład pierwszy:
Odpowiedź: W takiej sytuacji wykorzystaj tzw. "zapis wariantowy":
„Spory z niniejszej umowy rozpozna sąd powszechny w okręgu którego X ma siedzibę lub "Ultima Ratio” Pierwszy Elektroniczny Sąd Polubowny przy Stowarzyszeniu Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie - przy czym wybór sądu arbitrażowego albo sądu państwowego przez powoda będzie miał dla pozwanego charakter wiążący”.
Przykład drugi:
oraz:
Odpowiedź: W takiej sytuacji sformułować należy tzw. "zapis kombinowany":
„Spory o roszczenia o wartości do X złotych, wynikające z niniejszej umowy, rozpozna sąd powszechny, w okręgu którego powód ma siedzibę. Spory o roszczenia przenoszące tę kwotę rozpozna „Ultima Ratio” Pierwszy Elektroniczny Sąd Polubowny przy Stowarzyszeniu Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie”.
Przykład trzeci:
Odpowiedź: posłuż się tzw. "zapisem kombinowanym":
"Wszelkie spory wynikające z niniejszej umowy lub w związku z nią, będą rozstrzygane przez "Ultima Ratio" Pierwszy Elektroniczny Sąd Polubowny przy Stowarzyszeniu Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie. Postanowienie to nie dotyczy jednak dochodzenia: [czynszu najmu, ceny sprzedaży, etc.], dla których właściwym będzie sąd powszechny w okręgu którego X ma siedzibę”.
Przykład czwarty:
Odpowiedź: W takiej sytuacji sformułować należy tzw. „zapis piętrowy”:
„Strony wyrażają niniejszym zgodę, by wszelkie spory wynikające z niniejszej umowy zostały rozpoznane przez Sąd Polubowny - „Ultima Ratio” Pierwszy Elektroniczny Sąd Polubowny przy Stowarzyszeniu Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej. Dążąc jednak do minimalizowania ewentualnych kosztów dochodzenia roszczeń, które Strony musiałyby ponieść, Strony postanawiają, że zapis powyższy nie wyłącza możliwości wniesienia pozwu do sądu powszechnego w tzw. elektronicznym postępowaniu upominawczym. Jeżeli któraś ze Stron skorzysta z takiej możliwości, Sąd Polubowny będzie właściwy do rozpoznania sprawy dopiero po umorzeniu przez sąd powszechny elektronicznego postępowania upominawczego”.
Jeżeli chciałbyś dowiedzieć się więcej o zapisach "wariantowych", "kombinowanych" i "piętrowych" - obejrzyj rozmowę z Panem Prof. dr hab. Jackiem Gołaczyńskim z Uniwersystetu Wrocławskiego, sędzią Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu i Przewodniczącym Rady Naukowej "Ultima Ratio (obejrzenie wideo zajmie Ci około 8 minut):
Umowa z kontrahentem. Jest to najczęściej spotykany w obrocie przypadek. Zapis arbitrażowy najczęściej umieszcza się pod koniec umowy, zastępując standardowe postanowienie o tym, że spory z niej wynikające rozpozna sąd powszechny właściwy dla siedziby którejś ze stron.
Należy pamiętać, że umowa w obrocie gospodarczym wcale nie musi mieć formy pisemnej. Może to być również forma dokumentowa, a nawet SMS, zapis rozmowy na Skype, e-mail czy zapis któregoś z komunikatorów internetowych. Ważne, by klauzula arbitrażowa została utrwalona.
Ogólne warunki sprzedaży na stronie internetowej. To coraz popularniejszy przypadek zamieszczania w obrocie klauzul arbitrażowych. Pozwala uregulować ważne z punktu widzenia przedsiębiorstwa zapisy w jednym dokumencie, którego nie trzeba później indywidualnie negocjować z każdym klientem z osobna.
Zapis arbitrażowy w ogólnych warunkach sprzedaży może mieć również formułę "wariantową", "kombinowaną" czy "piętrową". Pamiętaj, że kontrahent musi go jeszcze jednoznacznie zaakceptować przy zawieraniu umowy - zaznaczając na przykład odpowiednią opcję lub składając odpowiednie oświadczenie na formularzu zamówienia.
Pod niniejszym wpisem udostępniamy przykładowe ogólne warunki sprzedaży z zapisem na Ultima Ratio, które możesz pobrać i wykorzystać.
Regulamin sklepu internetowego. W nim również można zawrzeć zapis arbitrażowy, również w formule "wariantowej", "kombinowanej" czy "piętrowej". Należy pamiętać, że rozstrzyganie sporów, których stroną jest konsument, odbywa się na innych zasadach i w większości przypadków zapis w regulaminie sklepu nie będzie ich wiązał. Dlatego klauzuli arbitrażowej w regulaminie sklepu internetowego powinno towarzyszyć zastrzeżenie o treści: „Powyższy zapis na sąd arbitrażowy nie ma zastosowania do sporów, których stroną jest konsument.”
Druk zamówienia. Jeżeli posługujesz się drukiem zamówienia lub zlecenia, który wypełniasz z klientem na miejscu przed zawarciem transakcji, wówczas zamieść ogólne warunki sprzedaży (świadczenia usług) wraz z klauzulą arbitrażową, lub samą klauzulę arbitrażową, na takim druku lub jego odwrocie. Tu również możesz zastosować formułę "wariantową", "kombinowaną" czy "piętrową". Pod tym wpisem znajdziesz przykładowy druk zamówienia z miejscem na ogólne warunki sprzedaży. Możesz z niego skorzystać.
Umowa z kontrahentem zza granicy. Wielu przedsiębiorców dokonuje zapisów na Ultima Ratio w umowach z kontrahentami zza granicy. Na świecie arbitraż jest niezwykle popularny i klauzule arbitrażowe nikogo nie dziwią. Dają zaś krajowemu przedsiębiorcy możliwość pozywania zagranicznego kontrahenta przed Ultima Ratio zamiast - zgodnie z zasadami ogólnymi - przed sąd państwa, w którym kontrahent ma siedzibę. To zatem idealny sposób na szybkie dochodzenie zaległych faktur od kontrahentów zza granicy. Zgodnie z Konwencją Nowojorską, wyrok wydany przez polski arbitraż jest uznawany w państwach, które podpisały ten dokument. W konsekwencji można go oddać do komornika bez potrzeby wnoszenia przed zagranicznym sądem pozwu o zapłatę.
Adresy mailowe. Pamiętaj, by w porozumieniu z kontrahentem, zawierającym zapis na Ultima Ratio, wskazać również adresy poczty elektronicznej stron. Podczas wnoszenia pozwu o zapłatę w Ultima Ratio, wskazanie adresu e-mail pozwanego nie jest wprawdzie obowiązkowe - pozew i tak wysyłamy również dla bezpieczeństwa listem poleconym - niemniej dzięki wskazaniu adresu e-mail pozwanego Ultima Ratio szybciej uzna pozew za doręczony.
Zapisy arbitrażowe na fakturach VAT. Ponieważ faktura jest generalnie dokumentem rozliczeniowym i ma charakter następczy w stosunku do samej umowy (również ustnej), umieszczanie jedynie na niej zapisu na Ultima Ratio może okazać się bezskuteczne w stosunku do kontrahenta. Dlatego klauzule zapisu warto umieszczać w umowie, ogólnych warunkach sprzedaży (świadczenia usług) lub zamówieniu zgodnie z informacjami zamieszczonymi powyżej.
